Ptak ten swą nazwę zawdzięcza bardzo solidnemu dziobkowi, który doskonale sobie radzi z kruszeniem nawet najtwardszych nasion.

Długość ciała grubodzioba to zaledwie 17-18 cm, a rozpięte skrzydła osiągają nawet 32 cm. Waży około 50-60g, czyli całkiem sporo jak na niedużego ptaka. W Polsce jest największym łuszczakiem i coraz częściej, z przyczyny ocieplenia klimatu, pozostaje z nami przez cały rok. Samce są jasnobrązowe z ciemnym grubym dziobem i rdzawą głową. Podgardle mają czarne, skrzydła czarne z białymi przepaskami i ogon też czarny, z białym zakończeniem. Samice są bledsze i mniej kontrastowe.

Grubodzioby żyją w lasach liściastych, parkach i sadach. W starych drzewostanach może gniazdować nawet kilkanaście par na powierzchni około 10ha. Grubodzioby przystępują do lęgu tylko raz w roku, w najpiękniejszym miesiącu, czyli maju. Powtórne lęgi zdarzają się w lipcu w przypadku utraty pierwszego lęgu. Gniazda budują niewielkie, płaskie i zbudowane z patyczków, korzonków i mchu. Niemal zawsze na bocznej gałęzi liściastego drzewa. Wnętrze gniazda wyścielają puchem i sierścią. Samica składa do 5 jasnoniebieskich, rzadko plamkowanych jaj i wysiaduje je przez 13 dni. Samiec w tym czasie dba o jej pożywienie i rzadko zastępuje samiczkę w procesie wysiadywania. Pisklęta w gnieździe przebywają około 2 tygodni. Po jego opuszczeniu z rodziną trzymają się do jesieni.

Młode grubodzioby nie są wegetarianami, karmione są różnymi owadami, miękkimi odwłokami drobnych chrząszczy oraz nasionami. W miarę dorastania stają się ściśle wegetarianami. Dzięki swoim grubym dziobom zjadają wszelkie nasiona, nawet bardzo twarde, jak orzeszki grabowe i bukiew, pestki dzikich czereśni oraz czeremchy. Lubią też nasiona sosen i świerków, które zbierają na ziemi, po wysypaniu się ich z szyszek. I tylko dla nich i wody są w stanie sfrunąć na ziemię. Są bardzo płochliwymi ptakami. Grubodzioby w Polsce są chronione.