Wszyscy widzimy drzewa, jest to rzecz oczywista, z którą nie dyskutujemy. Jednak nasi przodkowie nie widzieli drzew. Widzieli cisy, dęby, sosny lub graby.

My także spróbujmy spojrzeć na nie bardziej wnikliwie. W świat drzew, który nas otacza. Znamy je tylko z widzenia, a jednak przy bliższym poznaniu okazuje się, że mają swoje ciekawe losy, swoje kraje pochodzenia, swoje bliższe i dalsze rodziny, swoje upodobania i fobie, mają wrogów, cierpią na różne choroby i inne niedole. Poznajmy bliżej drzewa liściaste...

Brzoza - bardzo polskie drzewo. Najbardziej znana i pospolita w naszym krajobrazie jest brzoza brodawkowata. Rośnie w miejscach suchych i piaszczystych. Rośnie dość szybko do 50-60 roku osiągając dwadzieścia kilka metrów wysokości. Okres zahamowania wzrostu to mniej więcej półmetek jej około 120 letniego życia. Po czym poznać brzozę? W wieku dojrzałym najłatwiej po białej korze, u starszych drzew, czarnej u nasady. Młode zwisające gałązki są ciemne i nieowłosione. Pączki są nagie, lepkie u nasady rozszerzone a na wierzchołku zaostrzone. Liście na powierzchni górnej są ciemnozielone, na dolnej jaśniejsze i zielonoszare. Blaszka liściowa ma brzeg podwójnie ząbkowany. Młode liście są lepkie i słabo owłosione. Starsze stają się całkiem nagie. Brzoza jesienią przebarwia się na żółto, by na zimę zrzucić całkiem liście.

Buk - jest to silne drzewo o prostym pniu w gładkiej, srebrzystej, jakby stalowej korze. Koronę ma szeroką, gęstą, liście jajowate faliście ząbkowane. We wczesnej młodości buk rośnie bardzo powoli. Po 120 latach osiąga przeciętnie 30 metrów wysokości. Rosnąc w odosobnieniu nasiona wydaje między 40 a 50 rokiem życia.  W kniei dopiero po 60-80 latach. Owocami buka, bukwiami, są trójgraniaste orzeszki, zwykle po dwa zamknięte w głębokich kolczastych miseczkach. Bukwie dojrzewają we wrześniu i październiku i stanowią ogromny przysmak dzików i jeleni.

Dąb - od najdawniejszych czasów dąb był drzewem świętym. Źródła tej świętości i przyczynę kultu, jakim otaczano dęby, upatruje się nie tylko w imponujących rozmiarach, czy siłach żywotnych tego drzewa, lecz także - a może przede wszystkim - w jego mocy przyciągania piorunów i dawania ognia. Najpospolitszy u nas, występujący na obszarze całego kraju jest dąb szypułkowy. Jest to drzewo dorastające do 40 metrów wysokości. Pień ma potężny, walcowaty, pokryty do 30 roku życia srebrnoszarą i gładką, a potem ciemnoszarą i głęboko pobrużdżoną korą. Koronę ma, zwłaszcza gdy stoi w wolnej przestrzeni, szeroką, nieregularnie rozgałęzioną. Liście tego dębu, odwrotnie jajowate, nierówno zatokowrębne, siedzą na krótkich ogonkach, ale za to żołędzie, zielonawe, podłużnie prążkowane, wiszą na stosunkowo długich szypułkach. Stąd nazwa dębu - szypułkowy. Dąb jest długowieczny. Rośnie do 120-200 roku życia, a potem już tylko grubieje.

Grab - w Polsce dziko rośnie tylko jeden gatunek - grab zwyczajny. Nie jest drzewem zbyt wysokim. W najlepszych warunkach osiąga niewiele ponad 25 metrów. Gdy rośnie w lesie, pień ma prosty, strzelisty, a kiedy stoi w odosobnieniu - zazwyczaj nieregularny. Kora grabu jest jasnoszara, cienka, gładka, ze smugami. Od strony północnej bardzo często pokryta jest liszajami mchów i porostów. Koronę grab ma podłużną, zaokrągloną, bogatą w liście. A liście są eliptyczne, długie, jesienią szczególnie ładne, złotożółte. Uschnięte opadają, ale na młodych drzewach często pozostają na gałęziach przez zimę, podobnie jak liście dębu. W pierwszych latach grab rośnie bardzo powoli, a rośnie do około 90 roku życia. Grab może żyć 400 lat, ale w późnej starości podatny jest na różne choroby powodowane przez grzyby pasożytnicze.

Klon - w Polsce rosną dziko tylko trzy gatunki: klon zwyczajny, klon polny (paklon) i klon jawor. Klon zwyczajny występuje właściwie na całym obszarze Polski. Nie lubi tylko terenów podmokłych. Jest chyba jednym z bardziej nam znanych drzew. To jego owoce - skrzydlaki, przylepialiśmy sobie na nosie podczas przedszkolnych wycieczek do parku. Liście ma najczęściej pięcioklapowe, ale ich liczba może wahać się w zależności od gatunku do 11 klapek. Opadają na zimę, ale wcześniej przebarwiają się na "szczerożółty" kolor.

Topola - najczęściej spotykana w Polsce topola osika jest to dorodne i bujne drzewo. Pień ma prosty, korę oliwkowozieloną gładką, z czasem ciemniejącą, szarzejącą i podłużnie porysowaną. Ciekawostką jest to, ze pień osiki sam oczyszcza się z dolnych gałęzi. Korona osiki jest rzadka, prześwitująca, nieregularna. Liście ma na krótkich pędach prawie okrągłe, zatokowo ząbkowane, skórzaste, nagie. Przepięknie migocą pod wpływem wiatru. W pierwszym roku osika wzrasta bardzo nieznacznie, ale już w następnym roku i kolejnych kilku przybywa jej po 1 metrze rocznie. Między 30 a 40 rokiem życia wzrost jej znacznie zahamowuje się. Najczęściej osiąga 25 metrów wysokości. Ciekawostką jest to, że Judasz z Kariotu, który zdradził Chrystusa powiesił się właśnie na osice.

Jesion - w Polsce pospolity jest jesion wyniosły. Rzeczywiście wyniosły, gdyż często dorasta do około 40 metrów wysokości. Poznać go nietrudno, już choćby po liściach nieparzystopierzastych, koloru przykurzonej zieleni, lancetowatych, albo jesienią - po jednonasiennych płaskich skrzydlakach zebranych w grona. Pień ma zwykle silny, prosty, a korę - dopóki drzewo młode - gładką, jasnoszarą, równomiernie spękaną. Gałęzie jesionu, rozstawione luźno, w młodości układają się w dość kształtny stożek, w wieku dojrzałym zaś, korona robi wrażenie sztucznie przypłaszczonej.

Lipa - w Polsce występuje dwa gatunki w stanie dzikim: lipa drobnolistna i szerokolistna. Lipa drobnolistna, jeśli rośnie na przestrzeni otwartej, osiąga wzrost do 30 metrów wysokości. Pień ma stosunkowo krótki, gruby, często z odrostami u podstawy, koronę wielką, szerokojajowatą. Kora lipy drobnolistnej w młodości jest gładka i szara, na starość pobrużdżona i ciemnoszara. Liście prawie okrągłe, przy ogonku sercowate, u wierzchołka krótko zaostrzone, drobnopiłkowane, z wierzchu zielone, pod spodem sinozielone, z pęczkami rudawobrunatnych włosków w kątach nerwów. Kwitnie pod konie czerwca i w lipcu żółtawobiałymi, upojnie pachnącymi kwiatami, zebranymi w kwiatostany. Owocem jest dojrzewający w sierpniu i we wrześniu malutki, do 6 milimetrów długości, gruszkowaty orzeszek, zawierający wewnątrz jedno lub dwa nasiona.