Zanim rozpoczniemy prace w przyszłym ogrodzie już w pierwszym roku możemy na pierwszy rzut oka ocenić jaką glebą dysponujemy i jaka jest jej przydatność do uprawy wybranych roślin.
Wystarczy wiedzieć, jakie chwasty mają wymagania glebowe zbliżone do wymagań uprawianych roślin. Uzyskana informacja jest orientacyjna, gdyż tak naprawdę tylko analiza gleby może dokładnie pokazać jaki mamy rodzaj gleby. Poniżej podajemy rośliny, które mogą być wskaźnikami do zorientowania się w rodzaju gleby.
Na glebach kwaśnych najlepszym wskaźnikiem jest skrzyp polny, także szczaw, fiołek trójbarwny, jaskry i koniczyna biała. Na ogół obecność tych roślin wskazuje na konieczność wapnowania gleby, gdyż większość roślin preferuje gleby o odczynie obojętnym. Wartości pH gleb kwaśnych wynosi 4,6 - 5,5.
O glebach zasadowych świadczy obecność cykorii podróżnik, maku polnego i wilczomlecza. Niestety nie ma prostej i szybkiej metody zakwaszenia gleb zasadowych, jest to proces dłużej trwający. Wartości pH powyżej 7 oznaczają glebę zasadową i bogatą w wapń.
O glebach obojętnych (pH 6,5-7,2), czyli najlepszych dla większości roślin świadczy występowanie takich roślin jak tasznik pospolity, żywokost lekarski, przetacznik polny.
O glebach żyznych świadczy obecność takich roślin jak pokrzywa, komosa i gwiazdnica pospolita. Taka gleba jest odpowiednia dla większości gatunków nawet tak wymagających jak pomidor, ogórek, czy kapusta. Miarą żyzności może być liczba gatunków roślin na danym areale, występowanie roślin bardziej wymagających, ilość wytworzonej biomasy lub wielkość plonu i jego jakość.
Gleby ubogie w azot - na tych glebach występuje wyka drobnokwiatowa, babka lancetowata, koniczyna biała. Przy takiej glebie najlepiej wiosną zastosować kompost.
Gleby ciężkie w dużej części składają się z najdrobniejszych cząstek, małej ilości piasku i próchnicy. Na takiej glebie rośliny źle rosną, ponieważ trudno przepuszcza ona powietrze i wodę. Po deszczu bardzo powoli wysycha, a w czasie suszy staje się twarda i zaskorupiała. Wiosną nagrzewa się bardzo powoli. Do gleb ciężkich należą gliny oraz iły. Rośliny, które świadczą o glebach ciężkich to komosa biała, szczaw kędzierzawy, podbiał i rumian pospolity oraz bylica pospolita.
O glebach podmokłych świadczą rdest kolankowy, jaskier rozłogowy, kozłek lekarski, skrzyp polny, mydlnica lekarska i żywokost lekarski.
Gleby suche i piaszczyste składają się z luźno ułożonych ziaren piasku, między którymi woda szybko przesiąka a powietrze swobodnie krąży. Gleby piaszczyste niezbyt nadają się do uprawy, są jednak rośliny, którym właśnie takie warunki najbardziej odpowiadają. Do nich należą mak piaskowy, gęsiówka, babka lancetowata oraz koniczyna biała.
